“Toen we begonnen, deed iedereen alles,” zegt Liesbeth Vercruyssen, COO van BioLyo. “HR-beleid? Dat was een mail met een link naar een opleidingsaanbod. Evaluaties? Een template en wat losse afspraken.” Klassiek verhaal bij snelgroeiende start-ups: focus op inhoud, mensen komen er wel bij. Tot de groei scheurtjes vertoont. Liesbeth“Ons team gaf duidelijk aan dat er nood was aan overzicht, structuur, en vooral: begeleiding.”

Van buikgevoel naar bouwplan

De Competentiecheck via Co-valent sprak onmiddellijk aan en een intakegesprek met onze sectorconsulente bevestigde dat het project een goede fit was. Enter Elke Ruelens, HR-consultant bij Skill BuilderS en gespecialiseerd in het begeleiden van Competentiechecks. “We zijn gestart met gesprekken met het management en doken daarna met het hele team een halve dag in een interactieve sessie. Wat doen we eigenlijk? Wie doet wat? En wat moet je daarvoor kunnen?” zegt Elke. “Geen holle beschrijvingen, maar kaartjes op tafel, taken uitlijnen en skills benoemen.”

Het resultaat: een competentiematrix die tot op taakniveau inzicht geeft in de rollen, noden en sterktes van elk teamlid. Geen vastgeroeste functieprofielen, maar een flexibele tool die meebeweegt met de realiteit van projecten én mensen.

Minder hiërarchie, meer helderheid

“Eerst dachten we nog in functies met vaste competenties,” vertelt Liesbeth. “Maar we zijn snel geëvolueerd naar individuele trajecten per medewerker. Zo kunnen we flexibel inspelen op projecten én blijven mensen groeien in de richting die bij hen past.”

Die matrix is intussen verankerd in de evaluatiecyclus. Competenties zijn niet langer abstract HR-jargon, maar meetbare bouwstenen voor ontwikkeling. En de impact? “De zelf- en peer-evaluaties zorgden voor open gesprekken en wederzijds begrip. Het gaf ons zicht op blinde vlekken én op verborgen talenten.”

Het is belangrijk dat het volledige bedrijf zich bewust is van de uitdagingen die hiermee gepaard gaan. Denk bijvoorbeeld aan medewerkers die onvoldoende op afstand kunnen samenwerken, per ongeluk documenten verliezen, ze delen met onbevoegden, of mails openen die niet betrouwbaar zijn.

Niet iedereen is altijd mee met de nieuwste ontwikkelingen of kan de tools correct en efficiënt gebruiken. Soms kennen medewerkers de mogelijkheden van de beschikbare tools niet of onvoldoende, waardoor ze op zoek gaan naar andere (maar onnodige) oplossingen of extra software. 

Niet zeker hoe digitale uitdagingen aan te pakken? Of wil je graag een “check” of het huidige competentiebeleid de digitale transformatie goed ondersteunt? Bedrijven die al een beroep deden op de Competentiecheck hadden uiteenlopende behoeften: van het opstellen van een opleidingsplan voor digitale vaardigheden en het sensibiliseren en begeleiden van veilig en efficiënt gebruik van Microsoft 365 voor zowel binnen- als buitendienst tot inspiratie over de mogelijkheden van verschillende digitale toepassingen voor de toekomst van het bedrijf.

Kleine en middelgrote bedrijven uit onze sector kunnen gratis beroep doen op Co-valent om zich hierin te laten begeleiden. De Competentiecheck is een traject volledig afgestemd op de noden van je bedrijf, waar je met je collega’s en een externe consultant aan de slag gaat om:

• de benodigde competenties in kaart te brengen,
• een stand van zaken op te maken,
• een plan van aanpak op te stellen,
• en zo het draagvlak te vergroten in het bedrijf.

Denken vanuit competenties in plaats van namen van applicaties helpt je om over de prioriteiten te communiceren. In plaats van te vragen “Ken je Excel?”, vraag liever: “Kun je data analyseren of rapporten maken?”. Zeg niet “Je moet SAP kennen”, maar formuleer het zo “Je moet bestellingen kunnen opvolgen en stock beheren via een digitaal systeem”. Zo communiceer je helder over wat écht belangrijk is.

Van productieoperator tot teamleider, van nieuwe medewerker tot ervaren kracht: digitale vaardigheden zijn cruciaal in elke functie en elke fase van een loopbaan. Zo zijn het lezen van digitale werkfiches op een tablet of het ingeven van productiegegevens via een digitaal systeem niet weg te denken voor procesoperators om efficiënt hun functie te kunnen uitoefenen. Voor nieuwe medewerkers is het altijd een uitdaging om de digitale administratie van een bedrijf onder de knie te krijgen, van het raadplegen van hun digitale personeelsdossier, zich wegwijs maken op het intranet tot het communiceren via de interne applicaties van het bedrijf.

Digitale vaardigheden leren meten en evalueren zorgt voor inzicht in het kennisniveau van je medewerkers en de potentiële winst na verdere ontwikkeling. Hoe ga je na of MS Teams echt wordt geïntegreerd binnen je organisatie als samenwerkingsplatform of het eerder als chatbox dienst doet? Kan je meten hoe vaak bepaalde applicaties binnen je bedrijf worden gebruikt en kunnen er KPI’s worden opgesteld om bij te sturen indien nodig?

De Competentiecheck helpt je om dit competentiedenken in het digitale tijdperk strategisch aan te pakken en integreren in je bedrijf.

Bedrijven in onze sector ondergaan ongekende technologische veranderingen. De automatisering van de productie, het gebruik van AI om processen te analyseren, het beheer van supply chains via blockchain, enz. vereisen allemaal nieuwe digitale kennis en vaardigheden. Sommige bedrijfsleiders geven aan dringend behoefte te hebben aan technologische opleidingen, terwijl anderen deze investering overbodig vinden.

Deze kloof tussen perceptie en realiteit is te wijten aan de toenemende complexiteit van digitale tools. Zo moet, bijvoorbeeld, een kwaliteitsmanager in de polymeerindustrie moleculaire simulatiesoftware beheersen en tegelijkertijd de principes van industriële cyberbeveiliging integreren. Deze hybride vaardigheden, die zakelijke knowhow en digitale expertise combineren, veranderen de criteria voor inzetbaarheid.

In België omarmen nog te weinig managers deze digitalisering. Vooral kmo’s hebben moeite om zich volledig in te zetten voor de digitale transitie om uiteenlopende redenen, zoals onder andere een gebrek aan bewustzijn en opleiding over de impact van digitale technologie op hun concurrentievermogen, over de te volgen aanpak en de prioriteiten, angst voor verandering of weerstand bij de teams, investeringskosten, onzekere ROI die moeilijk te meten is of een gebrek aan begeleiding en ondersteuning.

Toch is de impact op onze sector heel reëel en om competitief te blijven, zullen bedrijven een digitale strategie moeten implementeren. En als we het over digitale transformatie hebben, is het menselijke aspect van groot belang. De nood aan opleidingen en een aangepast competentiebeleid groeit, meer bepaald een beleid met zowel aandacht voor kennis, vaardigheden, maar even goed het begeleiden bij het omgaan met al deze veranderingen en het afleren van oude gewoontes.

Sommige beroepen zullen worden getransformeerd en andere gecreëerd, waaronder hybride beroepen zoals datachemici en datawetenschappers, technici voor voorspellend onderhoud 4.0 t, robotica-ingenieurs, algoritmische auditors, ingenieurs voor ecologisch ontwerp van polymeren, technici voor geavanceerde chemische recycling, energie-optimalisatoren voor processen (EOP’s), auditors voor industriële biodiversiteit, productietechnici voor celtherapie, klinisch-industriële bio-informatici, regelgevingsmanagers digitale (digitale medische hulpmiddelen), enz.

Het Europese DigComp-referentiekader biedt een gestructureerd actiekader op basis van 5 essentiële pijlers:

• Informatie- en gegevensverwerking
• Communicatie en samenwerking
•  Digitale contentcreatie
• Beveiliging
• Oplossen van problemen

Toegepast op de chemische sector impliceert dit kader bijvoorbeeld het vermogen om massaspectrometriegegevens te interpreteren die worden gegenereerd door IoT-sensoren, of om samen te werken via PLM-platforms (Product Lifecycle Management) in multiculturele teams.

Interessante bronnen

• Digiscore (FR): stelt je in staat om de digitale maturiteit en positionering van jouw bedrijf in relatie tot de sector te beoordelen
• Pix (FR)
• TOSA
• ENI (EN)
• Mijn FOREM-profiel (FR)
• Scan digitale vaardigheden (FR)
• Ressources4Business van Digitaal Wallonië (FR)
• Digiskills België
• Opleidingen in digitale vaardigheden van E-Gov
• Digitale Quick Scan (VOKA) (NL)
• VOKA pagina ivm Digitalisering, IT & Technologie (NL)
• Agentschap Digitaal Vlaanderen (NL)

Regionale en Europese steun

• Bedrijfscheques (FR)
• Opleidingsvouchers (FR)
• Programma’s Digitaal Wallonië (FR)
• ESF+
• Betaald educatief verlof (FR)
• Fonds voor beroepservaring (FR)
• Opleidings- en integratieplan (FR)
• Aanpassingslening (FR)
• KMO-Portefeuille (NL)
• BOSA Digital Belgium Skills Fund